Wystawa „Mikołaj Kopernik 1473-1543”

W dowód uznania zasług wybitnego astronoma, który „wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię” rok 2023 został przez Senat ustanowiony Rokiem Mikołaja Kopernika. 

Sylwetkę i dokonania twórcy heliocentryzmu przybliża okolicznościowa wystawa w holu głównym biblioteki. 

W dwóch pierwszych gablotach znajdują się książki różnych autorów z biografią Mikołaja Kopernika. Z prezentowanych ciekawostek wymienić można widoki: Torunia w XVI wieku (z książki „Mikołaj Kopernik : 45 tablic” Wydawnictwa Sztuka) oraz chrzcielnicy z toruńskiej Katedry, w której mały Mikołaj został ochrzczony.

Kolejne dwie prezentują najważniejsze miasta, w których żył i pracował Kopernik. Pokonujemy trasę od Torunia, w którym przyszedł na świat, poprzez Lidzbark Warmiński i Olsztyn, aż do Fromborka, w którym zmarł. Plansze z książki „Mikołaj Kopernik : 45 tablic” ukazują natomiast wygląd miast z okresu studiów przyszłego astronoma – Krakowa, Bolonii i Padwy. Można również obejrzeć przewodniki szlakiem miejsc związanych z Kopernikiem.

Piąta gablota ukazuje Kopernika jako człowieka Odrodzenia, mającego różne zainteresowania i wykonującego różne profesje.

Następna poświęcona jest badaniom astronomicznym Kopernika. Tu znajdują się opracowania traktujące o pracy badawczej. Warto zwrócić uwagę na planszę z XVI-wiecznymi przyrządami astronomicznymi jakich prawdopodobnie używał Kopernik (z książki „Mikołaj Kopernik : 45 tablic”).

Kolejna prezentuje różne wydania dzieła życia Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium” („O obrotach sfer niebieskich”). 

W ósmej gablocie znajdują się Kopernikana – publikacje zawierające wykaz pamiątek związanych z pobytem Kopernika w Krakowie oraz Toruniu, miniatura pomnika Mikołaja Kopernika z Warszawy, banknot i znaczki z wizerunkiem Kopernika oraz kaseta z filmem „Kopernik” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.

Przedostatnia prezentuje przykładowe współczesne opracowania naukowe o Koperniku, głównie jako twórcy teorii heliocentrycznej. Jak wiele artykułów, książek i innych prac poświęconych wybitnemu astronomowi powstało w ciągu ponad pięciu wieków świadczy prezentowana „Bibliografia Kopernikowska”.

W ostatniej, dziesiątej, znalazła się literatura piękna, zarówno poezja jak i proza, której bohaterem jest Mikołaj Kopernik lub treść nawiązuje do jego życia i twórczości.

Dwie gabloty wiszące poświęcone zostały astronomii jako nauce, jej historii od teorii przedkopernikańskich po odkrycie Kopernika. Układ heliocentryczny obrazuje tablica z książki „Mikołaj Kopernik : 45 tablic”. Pokazane są również przykładowe książki o obserwacji nieba, Układzie Słonecznym i planetach.

Całość uzupełniają cztery antyramy, w których znalazły się:
•    Wizerunki Mikołaja Kopernika w różnych okresach życia,
•    Domniemany autoportret Kopernika, jego grecki autograf, notatki o nadaniu łanów i przydzieleniu żywego inwentarza,
•    Kopernik w ilustracjach Jana Marcina Szancera,
•    Reprodukcje obrazów z Kopernikiem.

Pod zdjęciami zestawienie bibliograficzne książek eksponowanych na wystawie.

MS
Fot. JCH

 

 

 

 

ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE

1. Alchemia nieba : opowieść o Drodze Mlecznej, gwiazdach i astronomach / Ken Croswell. - Warszawa : Prószyński i S-ka, 1997. Sygnatura: 252257
   
2. Astronomia dla każdego / Detlev Block. - Warszawa : "Marba Crown", 1994. Sygnatura: 242397 Bibl. (Nauki mat.-przyr. 14)
3. Astronomia Mikołaja Kopernika / Cecylia Iwaniszewska. - Toruń ; Poznań : PWN, 1971. Sygnatura: 93306, 93307, 93308
4. Astronomia przedkopernikowska / Jerzy Dobrzycki. - Toruń : PWN, 1971. Sygnatura: 93328, 93329, 93330
5. Atlas nieba gwiaździstego : epoka J2000.0 / Adam Dobrzycki i Jerzy Dobrzycki. - Warszawa : Prószyński i S-ka, 1997. Sygnatura: 260349 M
6. Bibliografia kopernikowska. [1], 1509-1955 / Henryk Baranowski. - Warszawa : PWN, 1958. Sygnatura: 27694
7. Bibliografia kopernikowska. 2, 1956-1971 / Henryk Baranowski. - Warszawa : PWN, 1973. Sygnatura: 27694
8. Bibliografia kopernikowska. 3, 1972-2001 / oprac. Henryk Baranowski. - Toruń : Wydaw. UMK, 2003. Sygnatura: 27694
9. Biblioteka Mikołaja Kopernika / Leonard Jarzębowski. - Toruń ; Poznań : PWN, 1971. Sygnatura: 90894, 90895
10. Cztery wieki rozwoju myśli kopernikańskiej / Eugeniusz Rybka. - Warszawa : PWN, dr. 1972. Sygnatura: 98925, 98926
11. Czytanie nieba : przewodnik obserwatora gwiazd / Geoffrey Cornelius. - Warszawa : "Świat Książki", 1999. Sygnatura: 330537
12. De revolutionibus orbis coelestium / Nicolai Copernici. - Toruń : Wydawnictwo Młotkowski, 2006. Sygnatura: 333684 Cz (Repr. 282)
13. Dialog o dwu najważniejszych układach świata: Ptolemeuszowym i Kopernikowym / Galileo Galilei. - Wyd. 2. - Warszawa : PWN, 1962. Sygnatura: 209893
14. Dom i środowisko rodzinne Mikołaja Kopernika / Karol Górski. - Toruń ; Poznań : PWN, 1968. Sygnatura: 75722
15. Droga do gwiazd : opowieść o Mikołaju Koperniku / Katarzyna i Paweł Ziemniccy. - Wydanie II. - Łódź : Literatura, 2021. Sygnatura: 356474
16. Dzieje astronomii układu planetarnego / Zenobia Teresa Białecka. - Warszawa : Wydaw. Edukacyjne Zofii Dobkowskiej "Żak", 1993. Sygnatura: 334874, 41446
17. Dzieje myśli kopernikowskiej / Tadeusz Przypkowski. - Wydanie 2. - Warszawa : Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1972. Sygnatura: 100040, 100041
18. Fromborski samotnik / Jerzy Centkowski. - [Warszawa] : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, dr. 1973. Sygnatura: 102051
19. Gwiazdy nad Warmią : dziesięć opowieści o Koperniku / Edward Ligocki ; [il. Andrzej Jurkiewicz]. - Warszawa : Nasza Księgarnia, 1956. Sygnatura: 23769
20. Gwiazdy z kraju północy / Jerzy Piechowski. - Warszawa : "Pax", 1971. Sygnatura: 94685
21. Historia astronomii / pod red. Michaela Hoskina. - Warszawa : Wydawnictwa UW, cop. 2007. Sygnatura: 305682
22. Historia astronomii i kosmologii / John North ; przeł. z ang. Tadeusz i Tamara Dworak. - Katowice : "Książnica", 1997. Sygnatura: 263397
23. Historia astronomii w Polsce. T. 1 / Jerzy Dobrzycki, Mieczysław Markowski, Tadeusz Przypkowski. - Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydaw. PAN, 1975. Sygnatura: 118341
24. Historia astronomii w Polsce. T. 2 / aut. Eugeniusz Rybka, Przemysław Rybka. - Wrocław [etc.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983. Sygnatura: 118341
25. Historia kopernikanizmu w dwunastu szkicach / Waldemar Voisé. - Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1973. Sygnatura: 104985, 104986, 204203
26. Historia nauki arabskiej. T. 1, Astronomia teoretyczna i stosowana / pod red.Roshdiego Rasheda we współpr. z Régisem Morelonem. - Warszawa : "Dialog", 2000. Sygnatura: 305395
27. Instrumenty Kopernika a narzędzia współczesnej astronomii / Andrzej Woszczyk. - Toruń ; Poznań : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973. Sygnatura: 104002, 104388, 104389
28. Istota nauki Kopernika / Eugeniusz Rybka. - Kraków : PWN, 1973. Sygnatura: 106623, 106624, 106625
29. Katedra we Fromborku / Jan Obłąk. - [Wyd. 2]. - Olsztyn : Warmińskie Wydaw. Diecezjalne, 1980. Sygnatura: 176650 Cz (Szt. 506)
30. Każda planeta ma swoje miejsce : książka o Układzie Słonecznym / Becky Baines. - Warszawa : Wydawnictwo G+J RBA, cop. 2010. Sygnatura: 352642
31. Kopernik - człowiek Odrodzenia / Andrzej Nowicki. - Warszawa : "Wiedza Powszechna", 1953. Sygnatura: 16495
32. Kopernik / Jan Marcin Szancer ; tekst Stefana Flukowskiego. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953. Sygnatura: 23212 Cz (Szt. 61), 23215 Cz (Szt. 60)
33. Kopernik i jego czasy / Herman Kesten ; przeł. Krzysztof Radziwiłł i Janina Zeltzer. - Warszawa : Państwowy Instytut Wydawniczy, dr. 1961. Sygnatura: 210210, 42548
34. Kopernikana toruńskie / Janina Mazurkiewicz ; oprac.graf. Zygfryd Gardzielewski. - [Toruń] : Wojewódzki Komitet Kultury Fizycznej i Turystyki, 1973. Sygnatura: 105246
35. Koperniku / Jan Śniadecki ; oprac. Mirosława Chamcówna. - Wrocław : Zakład im. Ossolińskich, 1955. Sygnatura: 11234
36. Koperniku / Jan Śniadecki. - Warszawa : PWN, 1953. Sygnatura: 10347
37. Lokacje łanów opuszczonych / Mikołaj Kopernik. - [Wyd. 2]. - Olsztyn : "Pojezierze", 1983. Sygnatura: 184956, 184957
38. Magia wszechświata [Film]. Dysk 1 / producent serii Jams van der Pool ; prezentuje Brian Cox. - Warszawa : Best Film, 2012. Sygnatura: O 2286
39. Międzynarodowe powiązania Uniwersytetu Krakowskiego w dobie Kopernika. - Kraków : Uniwersytet Jagielloński ; PWN., dr. 1973. Sygnatura: 101155, 101156
40. Mikołaj Kopernik / Ł. Kurdybacha, W. Zonn. - Warszawa : "Książka i Wiedza", 1951. Sygnatura: 49993, 20180, 20647
41. Mikołaj Kopernik / Stanisław Grzybowski. - Warszawa : "Książka i Wiedza", 1972. Sygnatura: 96412, 96413
42. Mikołaj Kopernik / Tadeusz Sierotowicz. - Kraków : Wydaw. WAM, 2001. Sygnatura: 274103
43. Mikołaj Kopernik : 1473 1543 / [tekę oprac. Aleksander Birkenmajer [i in.]]. - Warszawa : "Sztuka", 1953. Sygnatura: 22803 Cz (Szt. 70)
44. Mikołaj Kopernik : dzieje jednego odkrycia / Waldemar Voisé. - Toruń ; Poznań : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973. Sygnatura: 103578, 103579, 103580
45. Mikołaj Kopernik : księga zbiorowa / Lwowski Komitet Obchodu 450 Rocznicy Urodzin M. Kopernika. - Lwów ; Warszawa : Książnica Polska Tow. Naucz. Szkol Srednich i Wyższych, 1924. Sygnatura: 36864 M
46. Mikołaj Kopernik : studia nad myślą społeczno-ekonomiczną i działalnością gospodarczą / Henryk Dunajewski. - Warszawa : PWN, 1957. Sygnatura: 50270
47. Mikołaj Kopernik : szkice monograficzne / [aut. Wilhelm Billing et al.] ; red. Józef Hurwic. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965. Sygnatura: 210926, 58761
48. Mikołaj Kopernik : środowisko społeczne i samotność / Karol Górski. - Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1973. Sygnatura: 103104, 103105
49. Mikołaj Kopernik : życie i twórczość / Eugeniusz Rybka. - Kraków : PWN, 1973. Sygnatura: 101473, 101474, 101475, 101476, 101472
50. Mikołaj Kopernik i jego epoka / Jan Adamczewski. - Warszawa : "Interpress", 1972. Sygnatura: 100123
51. Mikołaj Kopernik i jego nauka / Eugeniusz Rybka, Przemysław Rybka. - Warszawa : "Wiedza Powszechna", 1953. Sygnatura: 16514
52. Mikołaj Kopernik i jego nauka / Stanisław R. Brzostkiewicz. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1973. Sygnatura: 203988
53. Mikołaj Kopernik jako ekonomista / Stefan Cackowski. - Toruń ; Poznań : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970. Sygnatura: 86351, 86352, 86353
54. Mikołaja Kopernika "De revolutionibus" : historia wydań / Alojzy Tujakowski. - Toruń : Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Oddział Poznań, 1973. Sygnatura: 102465, 102466
55. Mikołaja Kopernika "O obrotach". Ks. 1 / tł. z łac. Mieczysław Brożek. - Wrocław [etc.] : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1987. Sygnatura: 219420, 218179
56. Mikołaju Koperniku / Stanisław Szostakowski. - Warszawa : PZWS, 1971. Sygnatura: 91037, 91038, 92481
57. Myśl ekonomiczna Mikołaja Kopernika / Jan Czarkowski. - Kraków : UJ : PWN, dr. 1973. Sygnatura: 102290
58. Najstarszy życiorys Mikołaja Kopernika z roku 1588 pióra Bernardina Baldiego / Bronisław Biliński. - Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo PAN, 1973. Sygnatura: 100857, 100858
59. Nicholas Copernicus : the country and times / Maria Bogucka. - Wrocław : The Ossoliński State Publ. House, 1973. Sygnatura: 102646
60. Nowe materiały do działalności publicznej Mikołaja Kopernika z lat 1512-1537 / Marian Biskup. - Warszawa : PWN, 1971. Sygnatura: 92214, 92215, 92216, 92217, 42616
61. Obroty słów serdecznych : antologia poezji o Mikołaju Koperniku / oprac. Janusz Kapuścik, J. Wojciech Podgórski. - Warszawa : PIW, 1974. Sygnatura: 203205, 114867, 114868, 114695
62. Obserwujemy nasze niebo / Stanisław R. Brzostkiewicz. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1988. Sygnatura: 222562, 222932, 222933
63. Od Kopernika do kosmonautów / Edward Karłowicz. - Warszawa : Biuro Wydawniczo-Propagandowe RSW "Prasa, Książka, Ruch", 1974. Sygnatura: 115517, 115518
64. Olsztyn / zdjęcia Ryszard Czerwiński, tekst Krzysztof Panasik. - Warszawa : "Voyager", 1992. Sygnatura: 244804
65. Pamiątki kopernikowskie w Uniwersytecie Jagiellońskim / Karol Estreicher. - Kraków : Uniwersytet Jagielloński : PWN, 1973. Sygnatura: 101168, 101169
66. Planety pana Mikołaja : o wielkim astronomie / Anna Czerwińska-Rydel. - Wydanie pierwsze. - [Warszawa] : [Wydawnictwo Egmont Polska], [2016]. Sygnatura: 337289
67. Planety. [Film]. Cz. 1. Rózne światy ; Terra firma / scen. i prod. James Younger, zdj. Sergei Astakhov [i in.], Mike De Gruy [i in.], muz. Jim Meacock, narrator Mark Halliley, prod. serii David McNab. Sygnatura: O 1170
68. Polska : skala 1:1 000 000. - Wyd. 8. - Warszawa ; Wrocław : Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1987. Sygnatura: 217793 Bibl. (Mapy i pl. 53)
69. Polskie miasta Kopernika / Jan Adamczewski. - Warszawa : "Interpress", 1972. Sygnatura: 100831, 99096, 99142
70. Pomnik Kopernika / Hanna Kotkowska-Bareja. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973. Sygnatura: 108126
71. Portret z konwalią / Jan Piasecki ; il. Józef Kotlarczyk. - Wyd. 4. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1973. Sygnatura: 103768
72. Prywatne życie Mikołaja Kopernika / Jerzy Sikorski. - [Wyd. 2]. - Olsztyn : "Pojezierze", 1985. Sygnatura: 190058
73. Prywatne życie Mikołaja Kopernika / Jerzy Sikorski. - Warszawa : Prószyński i S-ka, 1995. Sygnatura: 246066, 260362
74. Rewolucja kopernikańska / Włodzimierz Zonn. - Warszawa : "Iskry", 1972. Sygnatura: 101256, 101257
75. Rękopis dzieła Mikołaja Kopernika "O obrotach" : facsimile / [red. Paweł Czartoryski ; wstęp Jerzy Zathey]. - Kraków : PWN, 1972. Sygnatura: 101056
76. Rozedrzeć tajemnicę sfer : opowieść biograficzna o Mikołaju Koperniku / Jerzy Cepik. - Katowice : "Śląsk", 1977. Sygnatura: 130604
77. Salve sol : powieść dla młodzieży / Maria Dolińska. - Lublin : Wydawnictwo Lubelskie, 1980. Sygnatura: 162276
78. Samotny podróżny / Jerzy Broszkiewicz. - Warszawa : "Iskry", 1973. Sygnatura: 100520, 100521
79. Szlakiem Kopernika : przewodnik / Jan Bałdowski, Kazimierz Ludwicki, Czesław Skonka. - Warszawa : "Sport i Turystyka", 1973. Sygnatura: 101866, 101867
80. Świat Kopernika / Henryk Bietkowski, Włodzimierz Zonn ; [aut. zdj. H. Bietkowski et al.] ; oprac. graf. Stefan Bernaciński. - Warszawa : "Arkady", 1972. Sygnatura: 97569
81. Toruń - perła gotyku / [red. Judyta Węgłowska]. - Toruń : Wydawnictwo Adam Marszałek, cop. 2008. Sygnatura: 312382
82. Toruń w czasach Kopernika : urbanistyka, architektura, sztuka / Bohdan Rymaszewski. - Toruń ; Poznań : PWN, 1969. Sygnatura: 81116
83. Urania - dziewiąta muza / Edward Jerzy Pokorny. - Warszawa : "Nasza Księgarnia", 1969. Sygnatura: 76919
84. Warmia Mikołaja Kopernika / [aut. Iwona Baturo]. - Wyd. 2. - Kraków : Amistad Sp. z o.o. : PolskaTurystyczna.pl, 2014. Sygnatura: 340343
85. Warmia Mikołaja Kopernika / [aut.: Iwona Baturo]. - Kraków : Amistad, 2011. Sygnatura: 326188
86. Wielcy Polacy Odrodzenia : Mikołaj Kopernik, Andrzej Frycz Modrzewski, Mikołaj Rej, Jan Kochanowski / [aut. Andrzej Nowicki, Andrzej Lam, Kazimierz Budzyk]. - Warszawa : Książka i Wiedza, 1956. Sygnatura: 26761, 213452, 213511
87. Wstrzymał Słońce ruszył Ziemię / [red. Anna Grzejewska]. - Warszawa : Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechniania Kultury, 1972. Sygnatura: 96272, 96273
88. Wszechświat / Robin Kerrod, Giles Sparrow ; z ang. przeł. Hanna Turczyn-Zalewska. - Warszawa : Bertelsmann Media, 2005. Sygnatura: 308607
89. Wszechświat Kopernika a kosmologia współczesna / Antoni Stawikowski. - Toruń : PWN. Oddział Poznań, 1973. Sygnatura: 102445, 102446, 102447
90. Zamek Kopernikowski w Olsztynie / [pod red. Zofii Januszkiewicz]. - Olsztyn : Muzeum Mazurskie : Wojewódzki Ośrodek Informacji Turystycznej ; Poznań : RSW "Prasa-Książka-Ruch", 1973. Sygnatura: 109760
91. Ziemia i niebo : powieść o życiu i pracy Mikołaja Kopernika / Leonard Turkowski. - Olsztyn : "Pojezierze", 1971. Sygnatura: 89912, 89913
92. Znajomość nauki Kopernika w Polsce XVII i XVIII wieku / Stanisław Cynarski. - Kraków : Uniwersytet Jagielloński : PWN, 1973. Sygnatura: 102813, 103618